Gerek aile veya toplum baskısı gibi sosyal nedenlerden dolayı, gerek hakkındaki dinî davalar nedeniyle dünyanın her yerinden Kanada’ya sığınan ateistler, bundan sonra şayet dosyaları ‘basit ve güçlü’ ise artık mahkemeye çıkmadan iltica edebilecek. İnançsızlık özgürlüğü ihlali nedeniyle Kanada’ya sığınan mültecilerin artık adli bir sürece maruz kalmadan hızlı şekilde oturma izni alabilmesinin önü açıldı. Başvuru dosyasının basit ve delillerinin güçlü olması halinde ateist sığınmacılara tanınacak olan bu ayrıcalık sayesinde, normal şartlarda 12-24 ay arası süren göçmenlik mahkemesi onay süreci ortadan kalkıyor. Böylelikle başvuru sahibinin 90-180 gün gibi kısa bir sürede oturma izni başvuru hakkı kazanması artık mümkün.
Kanada’da yaşayan dernek üyelerimizden hem bir ateist aktivist hem de bir sığınmacı olan Emir Onur Cilek-Romano, 2020 yılında Türkiye’deki yabancı sığınmacılar için Ateist Mülteci Yardım Programı’nı tasarlayıp başlatmıştı. 2022’de ise bu kez Kanada’daki ateist sığınmacılar için başlattığı bir girişim, meyvesini verdi. Romano’nun da aralarında yer aldığı bir grup hümanist aktivist, ilk kez 25 Ocak 2021’de Kanada Avam Kamarası Parlamentosuna sunduğu yasa yorumlama talebi (e-3114) ile gündeme gelmişti. Bu girişim yeter sayıda oy aldı; ancak Kanada’da 2021 yılında aniden ilan edilen Erken Genel Seçim nedeniyle görevine son verilen Avam Kamarasında, bu işlem henüz sonuçlanmadan tüm süreç yarım kaldı. Kanadalı Hümanistler pes etmedi. 18 Kasım 2021 tarihinde Kanada Avam Kamarası Parlamentosuna sil baştan sunulan yasa yorumlama talebi, güncel şekliyle (e-3638) bir kez daha kabul edildi.
Kanada Sorgulama Merkezi adına Gus Lyn-Piluso, Ottawa Humanizm Derneği adına Robert Hamilton, Viktorya Seküler Humanist Derneği adına Barrie Webster, Hümanist Kanada Vakfı adına Sassan Sanai ve Ateizm Derneği International Vakfı adına Emir Onur Cilek-Romano sponsorluğunda “Seküler Bağlantı” isimli siyasi lobi kuruluşunu temsilen Doug Thomas tarafından verilen “Kanun Yorumlama Önergesi” 8 Şubat 2022 tarihinde Doğu York Bölgesi Milletvekili Nathaniel Erskine-Smith tarafından Avam Kamarası Meclisine sunuldu. 24 Mart 2022 tarihinde ise Kanada Hükûmeti adına, gerekli düzenlemeyle ilgili güncellenmiş kanun yorumu Kanada Göçmenlik Mülteciler ve Vatandaşlık Bakanı Yardımcısı Marie-France Lalonde imzasıyla yayınlandı.
Bu kanun yorumlaması şu anlama geliyor:
1- “Less Complex Claims” yani “Basit Dosya” kapsamına giren başvuruların hızlandırılmış bir sürece tabi tutularak (yani mahkemesiz şekilde onaylanarak) sığınmacının kısa bir sürede oturma izni başvurusu yapmaya hak kazanması ayrıcalığı, yani LCC uygulaması ve bununla görevli TFLCC birimi hâlen yürürlükte.
2- Kanunun yazılışı nedeniyle bugüne kadar sadece inanç özgürlüğü ihlal edilen ve ayrımcılığa uğrayan, kısacası dinini özgürce yaşayamadığı için mağdur olmuş inançlı dindarları kapsayan bu “hızlandırılmış” süreçten, artık sadece dindarlar değil inançsızlık özgürlüğü ihlaline maruz kalmış olan ateist ve hümanistler de faydalanabilecek. Bugüne kadar bu özel maddeden faydalanamayan inançsızlar, artık dosyalarının “basit” olması ve tatmin edici, “güçlü deliller içermesi” hâlinde LLC uygulamasına başvurarak normal şartlarda 2-3 yıl sürebilen hukuki süreçten geçmek yerine, sadece 2-3 ay içerisinde oturma izni almaya hak kazanabilecekler.
